Валлалар истори: Ӏожалла тӀехь толам баьккхинчу стеган истори.
Валлаларан истори хӀунда еша еза вай? Ӏожаллина тӀехь толам баьккхинчу стеган бакъйолу истори. Адамна лийр доцуш даха некъ карийна волу бакъволу Ӏилманча. Адамийн дегӀ лийр доцучу дегӀе дерзош долу Ӏилма карийнарг. Адамийн дегӀ Ӏилманан дегӀе дерзийнарг. Вай ца леш даха некъ дийцинарг. Делан Ӏаламан бакъдерг зеделларг, Делан лийр воцу кеп хӀун ю, Иза мичахь ву дийцинарг. Вайн Ӏилманца массо а суевереш дӀа а яьхна, массо хӀума шеконе диллинарг, бакъдолчу Ӏилмане кхаьчнарг.
Бакъволу Ӏилманчин цӀе: Рамалингам Безачара цуьнах олуш йолу цӀе: Валлалар. Вина шо: 1823 ДегӀ серлонан дегӀе дерзийна шо: 1874 Вина меттиг: ХӀинди, Чидамбарам, Марудур. Кхиам: Адам а Делан хьоле кхача йиш юйла, ца вала йиш юйла гучудаьлларг, цу хьоле кхаьчнарг. ХӀиндойчохь, Тамилнадехь, Чидамбарам гӀалина къилбехьа ткъа километр генахь йолчу Марудхур цӀе йолчу гӀалахь, Рамалингам псевдоним Валлалар вина кӀирандийнахь, 1823 шеран 5 октябрехь, сарахь 17 сахьт 54 минот яьлча.
Валлаларан ден цӀе Рамайах хилла, ненан цӀе Чиннаммай хилла. Да Рамайах Марудхуран бухгалтер а, берашна хьоьхуш хьехархо а вара. Нана Чиннаммай цӀийнан дола деш, шен бераш кхиош хилла. Валлалар да Рамайах дӀакхелхина иза дуьненчу ваьллачул тӀаьхьа доьалгӀачу баттахь. Нана Чиннаммай, шен берийн дешар а, кхане а тидаме а оьцуш, ХӀиндин Ченнай гӀала яхара. Валлалар воккхах волу ваша Сабапати дешна Канчипурамерчу профессоран Сабапати волчохь. Эпически дискурсехь говзанча хилла дӀахӀоьттира иза. Дискурсашка воьдуш даьккхинчу ахчанах шен доьзална кхачо еш хилла цо. Сабапатис ша дешна шен жимахволчу вешин Рамалингам. ТӀаьхьо цо иза деша хьажийра ша дешначу хьехархочунна, Канчипураман профессорна Сабапатига.
Ченнаи юхавирзина Рамалингам кест-кеста воьдура Кандасами кхерчахь. Иза ирсе вара Кандакоттамехь Везачу Муруганна Ӏибадат дан. Цо жима волуш Везачу Элах лаьцна иллеш кхоьллина, дӀаолуш хилла. Школе ца воьдуш, цӀахь ца Ӏаш хиллачу Рамалингамна бехк баьккхира шен воккхахволчу вашас Сабапатис. Амма Рамалингам шен воккхахволчу веше ла ца дугӀура. Цундела Сабапатис луьра омра дира шен зудчунна Папати Аммале, Рамалингамна юург латтор сацаде аьлла. Рамалингам, шен хьомечу воккхахволчу вешин дехарна реза а хилла, дош делира цӀахь Ӏен а, деша а. Рамалингам цӀийнан лакхарчу чоьнна чохь Ӏийра. ХӀума юучу хенахь йоцург, кхечу хенахь чоьна чохь Ӏаш, жигара Далла Ӏибадат деш хилла иза. Цхьана дийнахь, пенах лаьттачу куьзганахь, самукъадаьлла, эшарш локхуш вара иза, Дела шена гучуваьлла хиларх тешаш.
Цуьнан воккхах волу ваша Сабапати, мифологих лаьцна лекцеш йоьшуш хилла волу, могашалла галъялар бахьана долуш, ша реза хиллачу лекце кхача аьтто ца баьлла. Цундела цо дехар дира шен жимахволчу веше Рамалингаме, лекци дӀаяхьа езаш йолчу метте а вахана, цхьацца иллеш ала, шен ван аьтто ца хилар меттахӀотто аьлла. Цуьнца а догӀуш, Рамалингам цига вахара. Цу дийнахь Сабапатин лекце ладогӀа гулделлера дуккха а нах. Рамалингам шен воккхахволчу вашас шега ма-аллара цхьацца иллеш лекхира. Цул тӀаьхьа цигахь гулбеллачу наха еххачу хенахь чӀагӀдора, цо синан лекци еша еза бохуш. Цундела Рамалингам а реза хилира. Лекци дӀаяьхьира буьйсанна тӀаьхьа. Массо а цецваьлла, воккхавеш вара. ХӀара цуьнан дуьххьарлера лекци яра. Исс шо дара цуьнан хӀетахь.
Рамалингам Ӏибадат дан волавелира шен кхойтта шо долуш Тхирувоттриюрехь. ХӀора дийнахь ша вехачу ворхӀ бӀов йолчу кӀоштара Тхирувоттриюре воьдуш вара иза. Дукхачара чӀагӀдарна тӀаьхьа, Рамалингам реза хилира шен ткъе ворхӀ шо долуш маре яха. Цо шен йишин Уннамулайн йоӀ Танакоди ялийра. Майра а, зуда а доьзалан дахарехь дакъалоцуш а доцуш, Делан ойланехь дӀатарвелла хилла. Цуьнан зудчун Танакодин реза хиларца, цхьана дийнахь чекхдолу доьзалан дахар. Шен зудчун реза хиларца, Валлалар кхидӀа а шен гӀуллакхаш дӀахьо лийр воцуш хиларе кхача. Рамалингам лууш вара Ӏилманца бакъволу Дела вовза. Цундела 1858 шарахь Ченнаи дӀа а вахана, дуккха а Ӏибадатханашкахь хилла иза, кхаьчна Чидамбарам цӀе йолчу гӀала. Чидамбарамехь Валлалар гича, Тхирувенгадам цӀе йолчу Карунгужи цӀе йолчу гӀалин администраторо дехар дира цуьнга, шен гӀалахь а, шен цӀахь а схьа а вогӀий, Ӏан аьлла. Шен безамца йоьзна йолу Валлалар исс шарахь Ӏийра Тхирувенгадаман резиденцехь.
Бакъволу Дела вайн коьртехь долчу коьртан хьен чохь лаьтташ ву, жима атом санна. Цу Делан серло миллиард маьлхан серлонца цхьатерра ю. Цундела, вайна чохь серло йолчу Делах юкъара нах кхетархьама, Валлалар арахь стогар а хӀоттийна, серлонан кепехь хастам бина. Цо дӀадолийра Сатья Дхармачалайна уллехь серлонан кхерч бан 1871 шарахь, эха шарахь гергга чекхдаьллачу кхерчан цӀе тиллира «Хьекъалан кхеташо». Цо, Вадалур олучу гӀалахь, вайн коьртан хьен чохь доккха Ӏилма санна, серлонан кепехь вехачу Делан кхерч бина. Бакъволу Дела вайн коьртехь долу Ӏилма ду, цунах кхета йиш йоцчунна, лаьтта тӀехь кхерч а бина, цу кхерчахь стогар а латийна, и стогар Дела санна хета, цунна Ӏибадат де аьлла. Иштта вай ойланаш вовшахтоьхча, вайна зеделларг ду, вайна коьртехь Ӏилма долу Дела.
1873 шеран 10 беттан 20 дийнахь, шинаридийнахь Ӏуьйранна ялх сахьт даьлча, Меттукуппам гӀалахь Сиддхи Валакам цӀе йолчу гӀишлонна хьалха байракх хьалаайира цо, еха хьехам бира [10] . гулделлачу халкъе. Цу хьехамах «инзаре боккха хьехам» олу. ХӀокху хьехамо адам нисдо даима ирсе хила. Адамехь кхоллалуш долчу дуккха а хаттаршна жоьпаш ло цо. Хьехам вайн суевереш йохорах лаьцна бу. Цо боху, бакъболу некъ Ӏаламан бакъдерг ша ма-дарра хаар а, зеделларг а ду. Иза хилла ца Ӏаш. Вайна дагадеана доцу дуккха а хаттарш дина, царна жоьпаш делла ша Валлалар. И хаттарш иштта ду:.
Дела хӀун ву? Дела мичахь ву? Дела цхьаъ ву я дукха ву? Далла Ӏибадат хӀунда дан деза? Далла Ӏибадат ца дахь хӀун хир ду? Стигал бохуш хӀума дуй техьа? Далла Ӏибадат муха дан деза? Дела цхьаъ ву я дукха ву? Делан куьйгаш а, когаш а дуй? Далла хӀумма дан мегар дуй вай? Дела лаха уггаре а атта некъ муьлха бу? Дела мичахь ву Ӏаламехь? Муьлха кеп ю лийр йоцу кеп? Вай муха хийцадо вай вешан хаарш бакъдолчу хааре? Хаттарш муха ло, царна жоьпаш муха ло? ХӀун ду вайх бакъдерг лечкъош дерг? Делера хӀумма а эца йиш юй вай, къа ца хьоьгуш? Дин пайдехьа дуй бакъ волу Дела вовзарехь?
Байракх хьалаайинчул тӀаьхьа рогӀера хилам бара, тамилийн Картхигай баттахь, серло даздеш долчу дезчу дийнахь, шен чоьнна чохь даима а йогуш йолу дипа стогар схьа а эцна, 1000 хьалха дӀахӀоттийра цо. мансионехь. 1874-чу шеран Тай беттан 19-чу дийнахь, вуьшта аьлча, январехь, хӀиндин астрономехь хьахийначу Поосам седанан дийнахь, массо а декъалвина Валлалар. Валлалар буьйса юккъе яьлча, дворецан чоьна чу велира. Цуьнан лаамца, цуьнан мехала мурдаша Калпатту Айяс а, Тхожувур Велайудхам а дӀакъевлинчу чоьнан неӀ арахьара дӀакъевлира.
Цу дийнахь дуьйна, вайн дегӀан бӀаьргашна кеп санна гучу ца яьлла, Ӏилма кхолладаларан деланан серло хилла Валлалар. Вайн дегӀан бӀаьргашна Ӏилманан дегӀ ган ницкъ ца хиларна, царна ган йиш яц даима а, массанхьа а волу вайн Дела. Ӏилманан дегӀ адаман бӀаьргашна гуш йолчу спектран тулгӀенан йохаллехь дехьа хиларна, вайн бӀаьргашна иза ган йиш яц. Валлалар, шена ма-хаъара, цкъа хьалха шен адаман дегӀ цӀеначу дегӀе хийцина, тӀаккха Ом олучу зевнечу дегӀе, тӀаккха даима долчу Ӏилманан дегӀе хийцина, ткъа иза даима а вайца ву, шен дика луш ву.