Daartol Vallalar: Daartol neɗɗo jaalɗo maayde.
Hol ko haɗi en janngude daartol Vallalar ? Daartol goonga neɗɗo jaalɗo maayde. Ganndo goonga jiytuɗo laawol mbele neɗɗo ina wuura tawa maayaani. Oon jiytuɗo ganndal waylotoowal ɓanndu neɗɗo e ɓanndu ndu maayataa. O wayli ɓanndu neɗɗo e ɓanndu ganndal. Kaaloowo en laawol ngol nguurden tawa en maayaani. Mo anndi goonga Alla tagaaɗo, o haalani en hol ko woni sifaa Alla mo maayataa e hol to o woni. Mo ittunoo kala ko ina wona fenaande e naamnaade kala ko ina wona ganndal men e heɓde ganndal goongawal.
Innde ganndo goonga: Ramalingam Innde nde yiɗɓe mbiyata mo: Vallalar. Hitaande jibinannde: 1823 Hitaande waylo-waylo ɓanndu e ɓanndu annoore: 1874 Nokku jibinannde: Inndo, Chidambaram, Marudur. Jaɓɓungal : Ko jiytuɗo wonde neɗɗo ina waawi kadi yettaade ngonka Alla tawa maayataa, kadi heɓi oon ngonka. To leydi Inndo, to Tamil Nadu, e nder wuro ina wiyee Marudhur, ngo woni ko e kilooji capanɗe ɗiɗi fuɗnaange wuro Chidambaram, Ramalingam lollirɗo Vallalar jibinaa ko ñalnde alet 5 oktoobar 1823, waktu 17ɓo e feccere jamma.
Baaba Vallalar ina wiyee Ramaya, yumma mum ina wiyee Kinnammay. Baaba Ramaiah ko konte Marudhur, ko jannginoowo jannginoowo sukaaɓe. Yumma Chinnammai ina toppitii galle oo, ina mawnina sukaaɓe mum. Baaba Vallalar, Ramaiah, sankii ko e lewru jeegom caggal jibineede makko. Yumma Chinnammai, e miijaade jaŋde e jaŋde sukaaɓe mum, yahi Chennai, to leydi Inndo. Mawniiko gorko biyeteeɗo Sabapathy janngi ko e les porfeseer biyeteeɗo Kanchipuram. O wonti jaagorgal e haala epik. O huutoriima kaalis mo o dañi e yahde diskuuruuji ngam wallitde ɓesngu makko. Kanko Sabapathi o janngini miñiiko biyeteeɗo Ramalingam. Caggal ɗuum, o neldi mo janngude e les jannginoowo mo o janngi, hono porfeseer Kanchipuram biyeteeɗo Sabapathi.
Ramalingam, garɗo to Chennai, ina heewi yillaade jumaa Kandasamy. O weltiima no feewi e rewde Joomiraawo Murugan to Kandakottam. O waɗii, o yimi jimɗi ko fayti e Joomiraawo gila omo famɗi. Ramalingam, mo yahdaani e duɗal, mo jooɗaaki e galle, ko mawniiko gorko biyeteeɗo Sabapathi, ñaawi ɗum. Kono Ramalingam heɗtaaki mawniiko. Ko ɗum waɗi Sabapathi yamiri debbo mum Papathi Ammal e dow tiiɗnaare yo woppu ñamminde Ramalingam. Ramalingam, jaɓi ɗaɓɓaande mawniiko giɗaaɗo, fodani ɗum wonde maa o jooɗo e galle makko, o jannga. Ramalingam jooɗi nder suudu dow suudu ndu. So wonaa waktuuji nyaamdu, omo jooɗii e suudu nduu e sahaaji goɗɗi, omo tiiɗnoo e rewde Alla. Ñalnde heen, e nder gite makko, o woni e weltaade, omo yima jimɗi, omo goongɗini wonde Alla feeñii e makko.
Mawniiko gorko biyeteeɗo Sabapathi, meeɗnooɗo waɗde jeewte ko fayti e miijooji, waawaano tawtoreede jeewte ɗe o jaɓnoo ɗee sabu rafi cellal. Nii woni o naamndii miñiiko biyeteeɗo Ramalingam yo yah to nokku ɗo lefol ngol waɗetee ɗoo, o yima heen jimɗi ngam ustude waasde makko arde. E fawaade e ɗuum, Ramalingam yahi toon. Ñalnde heen, yimɓe heewɓe ina kawri ngam heɗaade yeewtere Sabapathi. Ramalingam yimi won e jimɗi no mawniiko wiyri ɗum nii. Caggal ɗuum, yimɓe mooɓiiɓe toon ɓee, ina ɗaɓɓi haa juuti wonde yo o waɗ yeewtere ruuhuyankoore. Nii woni Ramalingam kadi jaɓi. Lecture o waɗi ko jamma. Gooto fof ina haawnii, ina teskii. Ko ɗum woni lefol makko gadanol. Oon sahaa omo yahra e duuɓi jeenay.
Ramalingam fuɗɗii rewde ko ina yahra e duuɓi sappo e ɗiɗi to Tiruwottiriyur. O meeɗiino yahde Thiruvottriyur ñalnde kala gila e nokku ɓulli jeeɗiɗi ɗo o hoɗi ɗoo. Caggal tiiɗnaare heewɓe, Ramalingam jaɓi dewgal nde o yahrata e duuɓi capanɗe jeeɗiɗi e jeeɗiɗi. O resi ɓiyiiko debbo biyeteeɗo Thanakodi, miñiiko debbo biyeteeɗo Unnamulai. Gorko e debbo fof ngonaano e nguurndam galle, ina njuumta e miijo Alla. E dow yamiroore debbo makko Thanakodi, nguurndam dewgal ngal timmata ko e ñalawma gooto. E jaɓgol debbo mum, Vallalar ina jokki e darnde mum ngam heɓde maayde. Ramalingam yiɗi anndude Alla goonga oo e ganndal. Ko ɗum waɗi e hitaande 1858, o ummii Chennai, o yilliima cuuɗi dewal keewɗi, o yottii wuro wiyeteengo Chidambaram. Yiyde Vallalar to Chidambaram, gardiiɗo wuro ina wiyee Karunguzhi, ina wiyee Thiruvengadam, ñaagii mo yo o ar jooɗo e wuro makko e galle makko. Haɓɓaade e giɗli makko, Vallalar jooɗii e hoɗorde Thiruvengadam fotde duuɓi jeenay.
Alla goonga oo woni ko e ngaandi e nder hoore men, ko atom tokooso. Annoore oon Alla fot e jalbugol miliyaar naange. Ko cfuum wacfi, ngam yim6e 6ee paama Alla mo woni annoore nder men, Vallalar wacfi lampa e yaasi, yetti cfum e mbaadi annoore. O fuɗɗii mahde suudu annoore sara Sathya Dharmachalai e hitaande 1871. O inniri suudu nduu, ndu timmini ko ina wona lebbi jeegom, ‘Diiso Hakkille’. O mahi suudu dewal nder wuro wi'eteengo Vadalur ngam Allah jooɗiiɗo nder mbaadi annoore bana ganndal mawngal nder ngaandi men. Alla goonga oo ko ganndal e nder koye men, wonande ɓe mbaawaa faamde ɗum, o mahii suudu e dow leydi, o huɓɓi lampa e nder suudu nduu, o wiyi ɓe yo ɓe cikku oon lampa ko Alla, ɓe ndewa ɗum. So en njuurniima miijooji men e oon sifaa, en nji’at Alla mo woni ganndal e nder koye men.
Ñalnde talaata subaka waktu jeetati, o ƴetti lefol yeeso galle biyeteeɗo Siddhi Valakam to wuro Mettukuppam, o waɗi waaju juutɗo e yimɓe mooɓiiɓe ɓee. Ndeen waaju wiyetee ko ‘jaŋde mawnde’. Oo waaju ina ardoo neɗɗo weltaade sahaa kala. Ina jaabo naamne keewɗe ummoriiɗe e junngo. Waaju oo ko ko yowitii e taƴde goongɗingol men. O wiyi laawol goonga ngol ko anndude e humpitaade goonga tagoore nde no woniri nii. Wonaa ɗuum tan. Kanko Vallalar o aamdiima naamne keewɗe ɗe min miijaaki kadi o jaabiima ɗe. Ɗeen naamne ko nii :...
Hol ko woni Alla? Hol to Alla woni? Mbele Alla ko gooto walla keewi? Hol ko waɗi eɗen poti rewde Alla? Hol ko jogori aroyde so en ndewaani Alla? Mbele ina woodi ko wayi no asamaan? Hol no pot-ɗen rewde Alla? Mbele Alla ko gooto walla keewi? Mbele Alla ina jogi juuɗe e koyɗe? Mbele ezen mbaawi wacfde Alla huunde? Hol ko woni laawol ɓurngol hoybude ngam heɓde Alla? Hol to Alla woni e tagoore? Hol mbaadi woni mbaadi ndi maayataa? Hol no mbaylirten ganndal men e ganndal goongawal? Hol no naamnirtaa naamne, keɓaa jaabawuuli mum en? Hol ko suuɗi en goonga? Mbele eden daña huunde e Alla tawa en ngollaani? Mbele diine ina nafa nafoore e anndude Alla goonga o?
Kewu garoowo caggal nde o ƴetti lefol ngol ko, e lewru Tamil Karthigai, ñalnde ñalngu mawningol annoore, o ƴetti lampa deepa ka ina huɓɓa sahaa kala e nder suudu makko, o waɗti ɗum yeeso suudu mawndu nduu. Ñalnde 19 lewru Thai e hitaande 1874, woni e lewru Yarkomaa, ñalnde hoodere Poosam cifaaɗe e ganndal koode Inndo, Vallalar barkinii yimɓe fof. Vallalar naati suudu mawndu nduu ko hakkunde jamma. No o yiɗiri, almuɓɓe makko teeŋtuɓe, Kalpattu Aiya e Thozhuvur Velayudham, udditi damal suudu udditirdu nduu gila yaasi.
Gila oon ñalawma, Vallalar feeñaani no mbaadi nii e gite men ɓalliije, kono ko annoore diine ngam ƴellitde ganndal. Nde tawnoo gite men terɗe ngalaa baawɗe yi’de ɓanndu ganndal, ɗe mbaawaa yi’de Joomiraawo men gonɗo e kala nokku. Nde tawnoo ɓanndu ganndal ina yaaji e mbaydi mbaylaandi ndi gite neɗɗo njiyataa, gite men mbaawaa yiyde ɗum. Vallalar, no o anndiri nii, adii waylude ɓanndu makko neɗɗo, wonta ɓanndu laaɓndu, caggal ɗuum wonta ɓanndu sonndu ina wiyee Om, caggal ɗuum wonta ɓanndu ganndal duumingal, kadi omo wondi e men sahaa kala, omo rokka en moƴƴere makko.