Matimu ya Vallalar: Matimu ya munhu loyi a hluleke rifu.
Ha yini hi fanele ku hlaya matimu ya Vallalar? Matimu ya ntiyiso ya munhu loyi a hluleke rifu. Mutivi wa sayense wa ntiyiso loyi a tshubuleke ndlela ya leswaku munhu a hanya a nga fi. Loyi a tshubuleke sayense leyi hundzulaka miri wa munhu wu va miri lowu nga fiki. Loyi a hundzuleke miri wa munhu wu va miri wa vutivi. Loyi a hi byeleke ndlela ya leswaku hi hanya hi nga fi. Loyi a nga vona ntiyiso wa ntumbuluko wa Xikwembu kutani a hi byela leswaku i yini xivumbeko lexi nga fiki xa Xikwembu naswona xi kwihi. Loyi a suseke vukholwa-hava hinkwabyo ni ku kanakana hinkwaswo hi vutivi bya hina ivi a fikelela vutivi bya ntiyiso.
Vito ra ntiyiso ra mutivi wa sayense: Ramalingam Vito leri varhandziwa va n'wi vitanaka ha rona: Vallalar. Lembe ra ku velekiwa: 1823 Lembe ro hundzuriwa ka miri wu va miri wa ku vonakala: 1874 Ndhawu yo velekiwa: India, Chidambaram, Marudur. Ku humelela: Loyi a nga kuma leswaku munhu na yena a nga fikelela xiyimo xa Xikwembu a nga fi, naswona u fikelele xiyimo xexo. Le Indiya, eTamil Nadu, edorobeni leri vuriwaka Marudhur, leri kumekaka eka tikhilomitara ta makume mbirhi en’walungwini wa doroba ra Chidambaram, Ramalingam loyi a vuriwaka Vallalar u velekiwe hi Sonto, October 5, 1823, hi 5:54 nimadyambu.
Vito ra tata wa Vallalar a ku ri Ramaiah, kasi mana wa yena a ku ri Chinnammai. Tatana Ramaiah a a ri mutivi wa swa timali wa le Marudhur naswona a a ri mudyondzisi loyi a a dyondzisa vana. Manana Chinnammai u hlayise yindlu ni ku kurisa vana va yena. Tata wa Vallalar Ramaiah u hundzile emisaveni hi nhweti ya vutsevu endzhaku ka ku velekiwa ka yena. Manana Chinnammai, loko a anakanya hi dyondzo ni vumundzuku bya vana va yena, u ye eChennai, le Indiya. Makwavo wa Vallalar lonkulu Sabapathy u dyondze ehansi ka Profesa Sabapathy wa le Kanchipuram. U ve mutshila eka nkulumo ya xitori xa xitori. U tirhise mali leyi a yi kuma hi ku ya eka tinkulumo leswaku a wundla ndyangu wa yena. Sabapathi hi yexe u dyondzise makwavo lontsongo Ramalingam. Endzhakunyana, u n’wi rhumele leswaku a ya dyondza ehansi ka mudyondzisi loyi a dyondzeke na yena, ku nga Profesa Sabapathi wa le Kanchipuram.
Ramalingam, loyi a tlheleleke eChennai, a a tala ku endzela tempele ya Kandasamy. A a tsakile ku gandzela Hosi Murugan eKandakottam. U vumbe ni ku yimbelela tinsimu leti vulavulaka hi Hosi a ha ri ntsongo. Ramalingam, loyi a nga yi exikolweni kumbe ku tshama ekaya, u tshinyiwe hi makwavo wa yena lonkulu Sabapathi. Kambe Ramalingam a nga yingisanga makwavo wa yena lonkulu. Hikwalaho, Sabapathi u lerise nsati wakwe Papathi Ammal hi ku nonoka leswaku a tshika ku phamela Ramalingam swakudya. Ramalingam, hi ku pfumelelana ni xikombelo xa makwavo wa yena lonkulu la rhandzekaka, u tshembise ku tshama ekaya a dyondza. Ramalingam u tshame ekamareni ra le henhla ra yindlu. Handle ka minkarhi ya swakudya, a a tshama ekamareni hi minkarhi yin’wana naswona a a hlanganyela hi ku hiseka eku gandzeleni ka Xikwembu. Siku rin’wana, exivonini lexi nga erirhangwini, a a tsakile swinene kutani a yimbelela tinsimu, a tshemba leswaku Xikwembu xi humelele eka yena.
Makwavo wa yena lonkulu, Sabapathi, loyi a a tolovele ku nyika tinkulumo ta ntsheketo, a nga swi kotanga ku va kona eka nkulumo leyi a pfumeleke eka yona hikwalaho ka rihanyo leri nga riki kahle. Hiloko a kombela makwavo lontsongo Ramalingam leswaku a ya endhawini leyi nkulumo a yi ta khomeriwa eka yona kutani a yimbelela tinsimu tin’wana leswaku a ta tlherisela ku tsandzeka ka yena ku ta. Hi ku ya hi leswi, Ramalingam u ye kona. Siku rero, nhlayo leyikulu ya vanhu a yi hlengeletanile leswaku yi yingisela nkulumo ya Sabapathi. Ramalingam u yimbelele tinsimu tin’wana hilaha makwavo wa yena lonkulu a n’wi byeleke hakona. Endzhaku ka leswi, vanhu lava hlengeletaneke kwalaho va sindzise nkarhi wo leha leswaku u fanele a nyikela nkulumo ya moya. Hiloko Ramalingam na yena u pfumerile. Nkulumo leyi a yi va kona nivusiku swinene. Un’wana ni un’wana a a hlamarile naswona a a n’wi tsakela. Leyi a ku ri nkulumo yakwe yo sungula. A a ri ni malembe ya nhungu hi nkarhi wolowo.
Ramalingam u sungurile ku gandzela ari na khume mbirhi wa malembe e Thiruvottriyur. A a tolovele ku famba hi milenge a ya eThiruvottriyur siku ni siku a suka endhawini leyi nga ni swihlovo swa nkombo laha a a tshama kona. Endzhaku ka ku sindzisiwa ka votala, Ramalingam u pfumerile ku tekana ari na makume mbirhi nkombo wa malembe. U tekile n’wana wa sesi wa yena Unnamulai, Thanakodi. Nuna na nsati havambirhi a va nga katseki evuton’wini bya ndyangu naswona a va nghene hi nhloko emianakanyweni ya Xikwembu. Hi mpfumelelo wa nsati wa yena Thanakodi, vutomi bya vukati byi hetiwa hi siku rin’we. Hi mpfumelelo wa nsati wa yena, Vallalar u ya emahlweni ni matshalatshala yakwe yo fikelela ku nga fi. Ramalingam a a lava ku tiva Xikwembu xa ntiyiso hi ku tirhisa vutivi. Hikwalaho, hi 1858, u suke eChennai kutani a endzela titempele to tala kutani a fika edorobeni leri vuriwaka Chidambaram. Loko a vona Vallalar eChidambaram, mulawuri wa doroba leri vuriwaka Karunguzhi, leri vuriwaka Thiruvengadam, u n’wi kombele leswaku a ta a ta tshama edorobeni ra ka vona ni le ndlwini yakwe. Hi ku bohiwa hi rirhandzu ra yena, Vallalar u tshame endhawini ya vutshamo ya le Thiruvengadam ku ringana malembe ya nhungu.
Xikwembu xa xiviri xi kumeka ebyongweni enhlokweni ya hina, tanihi athomo leyitsongo. Ku vonakala ka Xikwembu xexo ku ringana ni ku vangama ka dyambu ra biliyoni. Hikwalaho, leswaku vanhu lava tolovelekeke va twisisa Xikwembu lexi nga ku vonakala endzeni ka hina, Vallalar u veke rivoni ehandle kutani a ri dzunisa hi xivumbeko xa ku vonakala. U sungurile ku aka tempele ya ku vonakala ekusuhi na Sathya Dharmachalai hi lembe ra 1871. U thye tempele leyi, leyi hetiweke hi kwalomu ka tsevu wa tinhweti, ‘Council of Wisdom’. U ake tempele edorobeni leri vuriwaka Vadalur eka Xikwembu lexi tshamaka hi xivumbeko xa ku vonakala tanihi vutivi lebyikulu ebyongweni bya hina. Xikwembu xa xiviri i vutivi etinhlokweni ta hina, naswona eka lava va nga swi twisisiki, xi ake tempele emisaveni, xi lumeka rivoni etempeleni yoleyo, xi va byela leswaku va ehleketa hi rivoni rero tanihi Xikwembu va ri gandzela. Loko hi dzikisa mianakanyo ya hina hi ndlela yoleyo, hi kuma Xikwembu lexi nga vutivi etinhlokweni ta hina.
Hi Ravumbirhi nimixo hi awara ya tsevu, u tlakusile mujeko emahlweni ka muako lowu vuriwaka Siddhi Valakam edorobeni ra Mettukuppam kutani a nyikela dyondzo yo leha eka vanhu lava a va hlengeletanile. Dyondzo yoleyo yi vuriwa 'dyondzo leyikulu'. Dyondzo leyi yi kongomisa munhu leswaku a tsaka minkarhi hinkwayo. Yi hlamula swivutiso swo tala leswi humelelaka evokweni. Dyondzo yi vulavula hi ku herisa vukholwa-hava bya hina. U vula leswaku ndlela ya ntiyiso i ku tiva ni ku kuma ntiyiso wa ntumbuluko hilaha wu nga hakona. A hi sweswo ntsena. Vallalar hi yexe u vutisile swivutiso swo tala leswi hi nga swi ehleketiki naswona u swi hlamurile. Swivutiso sweswo hi leswi landzelaka:.
Xikwembu i yini? Xana Xikwembu xi kwihi? Xana Xikwembu xi ri xin’we kumbe swi tele? Ha yini hi fanele hi gandzela Xikwembu? Ku ta humelela yini loko hi nga xi gandzeli Xikwembu? Xana ku ni nchumu lowu vuriwaka tilo? Hi fanele hi xi gandzela njhani Xikwembu? Xana Xikwembu xi ri xin’we kumbe swi tele? Xana Xikwembu xi ni mavoko ni milenge? Xana hi nga endlela Xikwembu xin’wana? Hi yihi ndlela yo olova yo kuma Xikwembu? Xana Xikwembu xi kwihi eka ntumbuluko? Hi xihi xivumbeko lexi nga xivumbeko lexi nga fiki? Xana hi byi hundzula njhani vutivi bya hina byi va vutivi bya ntiyiso? Xana u swi vutisa njhani swivutiso ni ku kuma tinhlamulo ta swona? I yini lexi hi tumbetaka ntiyiso? Xana hi nga kuma nchumu eka Xikwembu handle ko tirha? Xana vukhongeri bya pfuna eku tiva Xikwembu xa ntiyiso?
Xiendlakalo lexi landzelaka endzhaku ko tlakusa mujeko a ku ri, hi n’hweti ya Xitamil ya Karthigai, hi siku ra nkhuvo wo tlangela ku vonakala, u teke rivoni ra deepa leri a ri tshama ri ri karhi ri pfurha ekamareni ra yena a ri veka emahlweni ka yindlu ya vuhosi. Hi siku ra vu-19 ra n’hweti ya Thai hi lembe ra 1874, hi leswaku, hi January, hi siku ra nyeleti ya Poosam leyi boxiweke eka ntivo-tinyeleti wa le Indiya, Vallalar u katekise un’wana ni un’wana. Vallalar u nghene ekamareni ra yindlu ya vuhosi exikarhi ka vusiku. Hilaha a swi navela hakona, vadyondzisiwa va yena va nkoka, Kalpattu Aiya na Thozhuvur Velayudham, va lotlele nyangwa wa kamara leri pfalekeke ku suka ehandle.
Ku sukela siku rero, Vallalar a yi humelelanga tanihi xivumbeko eka mahlo ya hina ya nyama, kambe yi vile ku vonakala ka Xikwembu eka ku vumbiwa ka vutivi. Leswi mahlo ya hina ya nyama ya nga riki na matimba yo vona miri wa vutivi, a ma swi koti ku vona Hosi ya hina, leyi tshamaka yi ri kona ni hinkwako. Tanihi leswi miri wa vutivi wu tlulaka magandlati ya spectrum leyi vonakaka hi mahlo ya vanhu, mahlo ya hina a ma swi voni. Vallalar, tani hi leswi a swi tiva, u sungule hi ku hundzula miri wa yena wa munhu wu va miri lowu tengeke, kutani a va miri wa mpfumawulo lowu vuriwaka Om, ivi a va miri wa vutivi lebyi nga heriki, naswona u tshama a ri na hina naswona u nyika tintswalo ta yena.