Валлалар төөгүзү: өлүмнү тиилеп алган кижиниң төөгүзү.
Валлаларның төөгүзүн чүге номчуур ужурлуг бис? Өлүмнү тиилээн кижиниң шын төөгүзү. Кижиниң өлбейн чурттаар аргазын ажыткан ёзулуг эртемден. Кижиниң мага-бодун өлүм чок мага-ботче шилчидер эртемни ажыткан кижи. Кижиниң мага-бодун билиглерниң мага-бодунче шилчиткен кижи. Өлбейн чурттаар орук айтып берген кижи. Бурганның бойдустан тыптып келген алыс шынын көрген болгаш Бурганның өлүм чок хевири деп чүл база Ол кайдазын биске чугаалаан кижи. Бүгү-ле суеверияларны чайладып, бистиң билиглеривис-биле шупту чүвени айтырып, шын билиглерни чедип алган кижи.
Шын эртемден ады: Рамалингам Чоок кижилериниң ону адап турары: Валлалар. Төрүттүнген чылы: 1823 Мага-боттуң чырык мага-ботче шилчий берген чылы: 1874 Төрүттүнген чери: Индия, Чидамбарам, Марудур. Чедиишкин: Кижи база Бурганның байдалын чедип ап, өлбес деп чүвени тыпкаш, ол байдалды чедип алган кижи. Индияда, Тамилнадта, Чидамбарам хоорайдан чөөн чүкче 20 километр ыракта турар Марудхур деп хоорайга, Рамалингам азы Валлалар 1823 чылдың октябрь 5-те, воскресеньеде, 17 шак 54 минута турда төрүттүнген.Валлаларның ачазының ады Рамая, а авазының ады Чиннаммай турган. Отец Рамайя Марудхурнуң бухгалтери болгаш уругларны өөредип турган башкы турган. Ава Чиңнаммай өг-бүлезин ажаап, ажы-төлүн азырап чораан. Валлаларның ачазы Рамайя ооң төрүттүнгенинден бээр 6 айында чок апарган. Авазы Чиннаммай ажы-төлүнүң эртем-билиин, келир үезин бодап, Индияның Ченнаи хоорайже чорупкан. Валлаларның акызы Сабапати Канчипурамның профессору Сабапатиге өөренип турган. Ол эпиктиг чугаага мастер апарган. Дискурстарже барып ажылдап алган акшазын ол өг-бүлезин азыраар дээш ажыглап турган. Сабапати боду дуңмазы Рамалингамны өөредип каан. Сөөлүнде ол ону кады өөренип турган башкызы Канчипурамның профессору Сабапатиниң чанынга өөренирин чорудупкан.
Ченнаиже чанып келген Рамалингам Кандасами хүрээзинге хөйү-биле барып турган. Ол Кандакоттамга Муруган Бурганга мөгееринге өөрүп турган. Ол аныяк назынында Дээрги-Чаяакчы дугайында ырыларны чогаадып, ырлап турган. Школага барбаан, бажыңынга олурбас Рамалингамны улуг акызы Сабапати шүгүмчүлеп турган. Ынчалза-даа Рамалингам акызын дыңнаваан. Ынчангаш Сабапати кадайы Папати Аммалга Рамалингамга чем бээрин соксадыр кылдыр шыңгыы дужааган. Рамалингам эргим акызының дилээн чөпшээреп, бажыңынга олуруп алгаш өөренирин аазаан. Рамалингам бажыңның үстүнде өрээлинге артып калган. Аъш-чем үезинден аңгыда, ол өске үелерде өрээлге олуруп алгаш, Бурганга чүдүүрүнге идепкейлиг киржип турган. Бир-ле хүн ханада корунчукке ол өөрүп, Бурган аңаа көстүп келгенинге бүзүреп, ырылар ырлап турган.
Ооң акызы Сабапати, мифология дугайында лекциялар номчуп чораан, кадыы багай болганындан, дугуржуп алган лекциязынга барып шыдаваан. Ынчангаш ол дуңмазы Рамалингамны лекция болур черже барып, ооң келбейн барганын эгидер дээш, ырылар ырлаарын дилээн. Ынчаарга, Рамалингам ынаар чорупкан. Ол хүн Сабапатиниң лекциязын дыңнаар дээш хөй кижилер чыглып келген. Рамалингам акызының чугаалаан ёзугаар чамдык ырыларны ырлап турган. Ооң соонда аңаа чыылган чон дыка үр үе дургузунда ооң сүлде-сүзүк лекциязын номчуурун негеп турганнар. Ынчангаш Рамалингам база чөпшээрешкен. Лекция орай кежээ болган. Кижи бүрүзү кайгап, магадап турган. Ол ооң бир дугаар лекциязы турган. Ол ынчан тос харлыг турган.
Рамалингам Тирувоттриюрга он ийи харлыында чүдүп эгелээн. Ол чурттап турган чеди кудуктуг черден Тирувоттриюрже хүннүң-не кылаштап чораан. Хөй улустуң негелдези-биле Рамалингам 27 харлыында өгленип алырынга чөпшээрешкен. Ол угбазы Уннамулайның уруу Танакоди-биле өгленип алган. Ашак-даа, кадай-даа ог-буле амыдыралынга киришпейн, Бурган дугайында бодалдарга алзып чорааннар. Ооң кадайы Танакодиниң чөпшээрели-биле өг-бүле чуртталгазы чаңгыс хүнде доозулган. Кадайының чөпшээрели-биле Валлалар өлүм чок чорукту чедип алыр дээш күжениишкиннерин уламчылап турар. Рамалингам шын Бурганны билиг дамчыштыр билип алыксап турган. Ынчангаш ол 1858 чылда Ченнайдан чорупкаш, хөй-хөй хүрээлерни барып, Чидамбарам деп хоорайга чедип келген. Чидамбарамга Валлаларны көргеш, Тирувенгадам деп Карунгужи деп хоорайның администратору ону бодунуң хоорайынга болгаш бажыңынга келгеш, чурттаарын дилээн. Ынакшылы-биле холбашкан Валлалар Тхирувенгадамның бажыңынга тос чыл чурттаан.
Шын Бурган бистиң бажывыста мээде, бичии атом кылдыр турар. Ол Бурганның чырыы миллиард хүннүң чырыынга дең. Ынчангаш бөдүүн чон бистиң иштики чырык Бурганывысты билип алзын дээш, Валлалар даштыгаа чырыткыны салгаш, ону чырык хевиринге алгап-йөрээп турган. Ол 1871 чылда Сатья Дхармачалайның чоогунга чырык өргээзин тудуп эгелээн. Ол өргээни алды ай хире болгаш тудуп дооскан, 'Мерген угаан чөвүлели' деп адаан. Ол бистиң мээвиске улуг билиг кылдыр чырык хевирлиг чурттап турар Бурганга Вадалур деп хоорайга өргээни туткан. Шын Бурган дээрге бистиң бажывыста билиг-дир, а ону билип шыдавас улуска ол чер кырында өргээ тудуп, ол өргээге чырыткыны кыпсып, ол чырыткыны Бурган кылдыр бодап, аңаа мөгеерин чугаалаан. Кажан бис бодалдарывысты ынчаар чыып тургаш, бажывыста билиг болур Бурганны миннип турар бис.
Вторникте эртенгиниң сес шакта Меттукуппам хоорайның Сидхи Валакам деп тудугнуң мурнунга тук көдүрүп, чыылган чонга узун суртаал номчаан. Ол суртаалды 'кончуг улуг өөредиг' дээр. Бо суртаал кижини кезээде аас-кежиктиг болурунга удуртуп турар. Ол дыка хөй айтырыгларга харыылап турар. Суртаал бистиң суеверияларывысты үреп кааптарының дугайында. Шын орук дээрге бойдустуң алыс шынын кандыг-даа болза билип, миннип чорууру деп чугаалап турар. Чүгле ол эвес. Валлалар боду бистиң бодаваан айтырыгларывысты салып, оларга харыылап бербээн. Ол айтырыглар мындыг:.
Бурган дээрге чүл? Бурган кайда чувел? Бурган чаңгыс бе азы хөй бе? Бурганга чүге мөгеер ужурлуг бис? Бурганга мөгейбес болзувусса, чүү болур? Дээр деп чуве бар бе? Бурганга канчаар мөгеер ужурлуг бис? Бурган чаңгыс бе азы хөй бе? Бурганның холу, буду бар бе? Бурганга чүнү-даа кылып шыдаар бис бе? Бурганны тып алырының эң белен аргазы кандыгыл? Бурган бойдуста кайда боор? Өлүм чок хевир кайы хевир-дир? Билиглеривисти шын билигже канчаар шилчидер бис? Айтырыгларны канчаар салып, оларга харыыларны канчаар алыр силер? Алыс шынны бистен чүү чажырып турарыл? Ажыл кылбайн Бургандан чуну-даа ап болур бис бе? Алыс шын Бурганны билип алырынга шажын ажыктыг бе?
Тукту көдүрген соонда дараазында болуушкун болза, Тамил айы Картигайда, чырык байырлалының хүнүнде, ол бодунуң өрээлинде үргүлчү чырып турар дипа лампазын ап алгаш, мурнунга салып каан улуг бажың. 1874 чылдың Тай айның 19-та, өске сөстер-биле чугаалаарга, январьда, Индий астрономияда айыткан Пусам сылдыс хүнүнде, Валлалар шупту улусту йөрээп турган. Валлалар дүн ортузунда өгнүң өрээлинче кирип келген. Ооң күзели-биле, ооң чугула өөреникчилери Калпатту Айя биле Тхожувур Велайудхам хааглыг өрээлдиң эжиин даштындан хаап кааннар.
Ол хүнден бээр Валлалар бистиң мага-бодувуска хевир кылдыр көзүлбейн, билиглерни тургузарынга бурган чырыы болуп келген. Бистиң мага-бодувустуң карактарывыс билиглерниң мага-бодун көөр күжү чок болганда, олар кезээде болгаш каяа-даа бар Дээргивисти көрүп шыдавас. Билиглерниң мага-боду кижиниң караанга көстүр спектрниң долгун узунунуң даштынга турар болганда, бистиң карактарывыс ону көрүп шыдавас. Валлалар, бодунуң билири-биле, баштай бодунуң кижи мага-бодун арыг мага-ботче, ооң соонда Ом деп үннүг мага-ботче, ооң соонда мөңге эртем-билиг мага-бодунче шилчидип алган, ол кезээде бистиң-биле кады, бодунуң ачы-буянын хайырлап турар.